بررسی منشاء زمین‌شناسی آلودگی به عنصر بور در چشمه های ایسی‌سو، شمال ارومیه
نویسندگان
چکیده مقاله:
چشمه‌های آبگرم ایسی‌سو در 70 کیلومتری شمال ارومیه، در شمالی‌ترین بخش زون سنندج-سیرجان قرار گرفته‌اند. پی سنگ منطقه را سنگهای دگرگونی پرکامبرین با ترکیب گنایس، شیست و آمفیبولیت تشکیل می‌دهد که توسط رسوبات جوان‌تر پوشیده شده است. غلظت بور در چشمه‌های آبگرم منطقه حداکثر تا mg/l451 است. چشمه‌ها از نوع Na-(SO4)-HCO3 بوده و نسبت Na/Cl در آنها بیش از یک و نسبت 0.37=B/Cl است، که دلالت بر تاثیر فرایندهای خاص زمین‌شناسی در تشکیل آنها است. تا زمان انجام این تحقیق، مطالعه‌ای در مورد منشاء زمین‌شناسی بور در منطقه صورت نگرفته است. هدف اصلی این مطالعه تعیین عامل یا عوامل زمین‌شناسی بوجود آورنده غلظت بالای بور در آب این چشمه‌ها است که موجب بروز مشکلات زیست‌محیطی متعددی در منطقه گردیده است. طی این تحقیق مشخص گردید که آب‌های جوی نفوذ یافته، در اثر حرارت ناشی از توده‌های نفوذی اعماق زمین گرم شده و سپس به‌همراه سیال‌های ماگمایی به بالا صعود می‌کنند. این آب‌ها در سطوح بالا در مخازنی با سنگ مخزن دگرگونی، جمع شده و باعث شستشوی فازهای کانیایی حامل بور در آنها گردیده است. آب حاوی بور از طریق شکستگی‌ها به سطح زمین می‌رسد. در منطقه بخشی از این آب بصورت چشمه آبگرم در سطح زمین جاری می‌گردد و بخشی نیز از طریق گسل‌ها، آلودگی را به مناطق همجوار انتقال می‌دهد. این تحقیق نشان داد که در منطقه دو عامل بیشترین تاثیر را بر مقدار بالای بور چشمه‌های ایسی‌سو دارد: 1) واکنش متقابل بین سنگ ـ آب در شستشوی فازهای کانیایی ناپایدار حامل بور مثل مسکوویت، تورمالین، بیوتیت و هورنبلند موجود در سنگ های دگرگونی مانند گنیس و میکاشیست و 2) نفوذ زبانه‌های سیالات ماگمایی حامل بور مرتبط با فعالیت‌های آتشفشانی جوان. با توجه به‌اینکه درجه حرارت بالا نقش زیادی در مقدار شستشوی بور از سنگهای مسیر دارد، لذا حدس زده می‌شود که مقدار بالای بور این چشمه‌ها، احتمالا حاکی از وجود پتانسیل‌های خوبی از مخازن آب گرم در اعماق زمین و همینطور وجود سنگهای با محتوی بور بالا در مسیر صعود این آب‌ها باشد.
منابع مشابه
بررسی هیدروژئوشیمیایی و تعیین منشاء آلودگی چشمه سرگرو دهلران
آلودگی و شوری آب‌های زیرزمینی خصوصاً در سازند های کربناته از جمله چالش‌های مهم مدیریت آب می‌باشد. بررسی منابع آلاینده نشان می‌دهد شرایط تکتونیکی می تواند باعث تداخل منابع الاینده با آب‌های کارستی گردد. لذا شناخت آلودگی‌ها همچنین درک مکانیسم حاکم بر این فرایند کمک زیادی به تعیین محل تداخل و ارائه راهکار جهت خروج آب قبل از آلودگی می‌نماید. چشمه سرگرو یکی از چشمه‌های مهم دهلران می‌باشد که به دلیل ک...
متن کاملبررسی منشاء آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی( شمال ایران)
تالاب انزلی در شمال استان گیلان، جزء تالاب‌های با ارزش جهانی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است. آلودگی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که تالاب انزلی با آن روبروست. برای بررسی وضعیت آلودگی این تالاب از بخشهای چهارگانه تالاب (آبکنار، سیاه کیشم، هندخاله و شیجان) هفت مغزه برداشته شد. مطالعات در اعماق 0 ، 5 ، 10 ، 20 و 50 سانتیمتری هرمغزه انجام گرفت. غلظت عناصر اصلی Al ,Ca Fe, K, Mg, Na, Mn, P, Ti و کمیاب ...
متن کاملبررسی امکان استفاده از چشمه های نوترونی رادیوایزوتوپی در نوترون درمانی با بور
Background : Performing successful BNCT experiments needs a suitable neutron source. Important factors of the neutron beam are flux and energy that are very important in the selection of neutron source. In most centers that use this method for treatment, reactor is a neutron source, which according to characteristics of the reactor appropriated neutrons are very high. High cost of constructin...
متن کاملبررسی منشاء آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی( شمال ایران)
تالاب انزلی در شمال استان گیلان، جزء تالاب های با ارزش جهانی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است. آلودگی یکی از مهم ترین مسائلی است که تالاب انزلی با آن روبروست. برای بررسی وضعیت آلودگی این تالاب از بخشهای چهارگانه تالاب (آبکنار، سیاه کیشم، هندخاله و شیجان) هفت مغزه برداشته شد. مطالعات در اعماق 0 ، 5 ، 10 ، 20 و 50 سانتیمتری هرمغزه انجام گرفت. غلظت عناصر اصلی al ,ca fe, k, mg, na, mn, p, ti و کمیاب ...
متن کاملبررسی منشاء گاز در چاههای آب دشت بهار، شمال همدان
در شمال شهر همدان دشت وسیعی قرار دارد که در آن شهرهای بهار، لاله‌جین و فامنین قرار گرفته‌اند. در اطراف این شهرها بخصوص در قسمت شرقی دشت تعداد زیادی چاه کشاورزی حفر شده است که آب آنها بد بو و بد مزه می‌باشد. اندازه‌گیریها نشان می‌دهد که مقدار زیادی گازهای HCO3- ,CO2 ,SO2 از این چاهها متصاعد می‌شود. ترکیب این گازها با آب تولید اسید می‌کند ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 25 شماره 100
صفحات 61- 66
تاریخ انتشار 2016-09-01
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023